LuangPrabang ký sự - Phần 2: Những ngôi chùa cổ thành Luang

 Vốn là đất nước của Phật giáo nên sự tồn tại của những ngôi chùa cổ ở thành Luang cũng giản dị như chính cuộc sống ở đây vậy. Các ngôi chùa được xây dựng ở khắp mọi nơi, bên này sông, bên kia sông, trên đỉnh núi, giữa phố phường. Mỗi ngôi chùa là một kiến trúc, một lịch sử, một cảm nhận...

Không phải ai cũng có đủ thời gian để khám phá từng góc chùa hay ngõ nhỏ của thành Luang. Với cuốn Lonely Planet trong tay, tôi cũng cố thu xếp để có được một hành trình khám phá thú vị nhất cho chuyến đi của mình.

Wat Xieng Thông

Cuốn sách tư vấn về một “walking tour” với 16 điểm dừng chân khép vòng cho một ngày dạo quanh LuangPrabang. Bắt đầu từ chợ Dala nằm ở góc phố Kitsarat giao với phố Chao Sisuphon, nơi mà bạn có thể mua rất nhiều đồ thủ công mỹ nghệ và lưu niệm của Lào để tặng bạn bè và trang trí nhà cửa.
Nơi dừng chân đầu tiên trong lịch trình là Wat Wisunarat - một trong những ngôi chùa cổ nhất ở Luang nằm trong danh sách di sản văn hóa thế giới, ngay cạnh đó là chùa Wat Aham.

Tiếp tục hành trình dọc theo con phố trung tâm với Bảo tàng Cung điện hoàng gia, xuyên qua cố thành với Wat Saen, Wat Sop, Wat Sirimungkhun, Wat Si Bun Heuang nằm kề liên tiếp trên phố trung tâm, Wat Xieng Thong ở cuối đường Sakkarin, dạo dọc bờ sông Mekong để đến với Wat Paphai, Wat Xieng Muan hay Wat Mai Suwannaphumaham để rồi kết thúc hành trình trên đỉnh Phousi, vọng cảnh đài ngắm hoàng hôn trên bờ sông Mekong, dưới chân tháp That Chomsi.

Bước chân lữ khách

Nhưng tôi đã có một hành trình đầy ngẫu hứng. Mỗi buổi sáng sau lễ khất thực tôi thường lang thang dọc theo Wat Saen, Wat Sop, Wat Sirimungkhun, Wat Si Bun Heuang trên đường Sakkarin. Các ngôi chùa gần như không có ranh giới chính thức nào cả, từ chùa này có thể dạo bước sang chùa kia một cách dễ dàng. Chùa chính luôn được trang hoàng lộng lẫy, tường sơn son thếp vàng và hoạt tiết trang trí rất cầu kỳ tinh xảo, mái lợp ngói và đầu đao uốn cong mềm mại. Các nhà sư thường ở các gian nhà sàn thấp bằng gạch kết hợp với gỗ ở phía sâu bên trong.

Buổi sáng luôn là thời điểm thích hợp nhất để quan sát cuộc sống giản dị của các nhà sư, nhất là ở khu vực này. Bạn có thể thấy những người mới tu trẻ tuổi vừa quét chùa, tưới cây, dọn dẹp, giặt đồ... vừa hồn nhiên đùa nghịch. Một số người ngồi đọc sách dưới gốc cây hoa giấy, trên chiếc bàn đã cũ. Số khác tụ tập ở chân tòa tháp chuyện trò vui vẻ và sẵn lòng tiếp chuyện các du khách đi ngang.

Có một lớp học tình nguyện ở đây, nơi mà các nhà sư có cơ hội tham gia các khóa học ngoại ngữ, mỗi người lựa chọn một vài thứ ngôn ngữ mà mình yêu thích, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc, Hàn Quốc, tiếng Thái Lan hay Nhật Bản… Vì vậy, sẽ không hề ngạc nhiên, thậm chí bạn sẽ bật cười khi thấy các nhà sư trẻ luôn nói được một vài thứ tiếng với những câu thông dụng nhất như "xin chào", "tạm biệt" hay là... "anh yêu em"!

Wat Xieng Thông là ngôi chùa quan trọng bậc nhất ở LuangPrabang, nằm cuối đường Sakkarin, gần với ngã ba nơi sông Mekong và sông Nậm Khan gặp nhau. Chùa được xây dựng năm 1560 dưới thời vua Setthathirat có cổng chính nằm bên bờ sông Mekong. Từ trên cao nhìn xuống con đường mang tên Khem Khong, thấp hơn là dòng sông đục ngầu phù sa đang cuồn cuộn chảy, một Mekong đã gắn bó bao đời với mảnh đất và cuộc sống của người dân xứ này.

Wat Xieng Thông và những bức tranh tường

Wat Xieng Thong có một khuôn viên khá rộng với nhiều hạng mục lớn nhỏ, bao gồm một chùa chính mang phong cách kiến trúc LuangPrabang cổ điển với mái lợp ba tầng hạ sâu hướng về mặt đất. Thư viện Tripitaka xây dựng năm 1828, một tháp treo trống xây dựng năm 1961, một nhà thờ nhỏ với bức tượng Phật nằm nổi tiếng từng nằm trong Bảo tàng Paris năm 1931, sau đó được cất giữ ở Vietiane và trở về Luang năm 1964 cùng các tòa đền tháp nhỏ khác nằm rải rác.

Ngôi chùa cũng nổi tiếng bởi những bức tranh tường kỳ thú kể về những câu chuyện của nhà Phật bằng nghệ thuật ghép mảnh trong kiến trúc - nghệ thuật Mosaic.

Vào các ngày lễ chính trong năm như lễ đón năm mới, lễ tắm Phật Phạ Bang hoặc Phạ Màn, Wat Xieng Thong trở nên rộn ràng và náo nhiệt, đặc biệt vào buổi tối khi hàng nghìn người tới chùa để chiêm ngưỡng tượng Phật bằng vàng thật và tham dự lễ tắm Phật bằng nước thơm và nước hoa. Phí tham quan Wat Xieng Thong cho du khách người nước ngoài là 20.000 kip/người thu từ 8g sáng đến 5g chiều. Ngoài giờ đó du khách có thể tham quan quanh khuôn viên chùa miễn phí và thoải mái chuyện trò với các vị sư tăng ở đây.

Vat Sensoukharam

Vat Souvannakhiri

Wat Mai Suwannaphumaham (1821) nằm trên đường Sisavangvong cạnh Bảo tàng Cung điện hoàng gia - ngôi chùa được coi như một viên ngọc của Luang Prabang với kiến trúc mái đỏ năm tầng lộng lẫy và những chiếc cột đỡ, xà nhà, tường bao được thếp vàng và trang trí khắc họa bằng những bức tranh tường và họa tiết tinh xảo.

Để vào sảnh lễ và tham quan bên trong ngôi chùa chính, du khách nước ngoài cũng phải trả phí tham quan 20.00 kip/người. Tuy nhiên, du khách sẽ được miễn phí nếu chỉ đi dạo quanh ngôi chùa chính, ngắm nghía các mộ tháp rêu phong màu thời gian, những ngôi nhà sinh hoạt be bé xinh xắn ở sau chùa, hay trầm trồ trước hai chiếc thuyền đua dài thường được trang hoàng rực rỡ vào dịp tết năm mới Bun Pi Mai Lao (tháng 4) và lễ hội té nước Bun Nam (tháng 10) hằng năm.

Wat Mai cũng là ngôi chùa trưng bày tượng Phật Pha Bang vốn thường được cất giữ trong Bảo tàng Cung điện hoàng gia vào dịp tết năm mới ở Lào. Khi đó, nhà chùa và người dân sẽ dựng một “ngôi nhà" phía trước cửa chính của Wat Mai và lễ tắm Phật Pha Bang được tổ chức như một nghi lễ truyền thống chào năm mới.

Tha Pathum ở chùa Wat Visoun

Wat Wisunarat (Wat Visoun) được xây dựng năm 1513 là ngôi chùa có tuổi đời cổ nhất ở Luang Prabang. Chùa từng được trùng tu và xây dựng lại trong khoảng 1896-1898. Wat Wisunarat nằm trên con đường mang chính tên ngôi chùa và cách khu phố balô trung tâm chừng 5 phút xe máy với 10.000 kip tiền xe máy lôi (một loại xe chở khách giống xích lô nhưng chạy bằng máy). Phí tham quan bên trong chùa cũng 20.000 kip/người.

Wat Wisunarat có một khuôn viên rộng lớn, xanh cỏ, hai mặt giáp phố chính và nằm hơi cao hơn so với mặt đường. Chùa chính được xây bằng gạch và những ô cửa sổ bằng gỗ gần như giữ được những nét kiến trúc nguyên bản. Kiến trúc ngôi chùa đơn giản và không quá cầu kỳ, ngoại trừ mái luôn có nhiều chi tiết trang trí, tạo cho Wat Visoun một vẻ đẹp giản dị và bình thản.

Họa tiết trang trí trên cửa chùa ở Luang Prabang	Tượng phật trong chùa

Ngay trước ngôi chùa chính là một mộ tháp uy nghi cao tới 34,5m Tha Pathum. Ngôi mộ tháp này được xây dựng từ năm 1503 theo lệnh của vợ vua Wisunarat và được hoàn thành trong 19 tháng. Tha Pathum từng bị hư hỏng và được khôi phục vào các năm 1895 và 1932.

Phía sau chùa chính là nơi ở của các nhà sư sinh sống và học tập tại Wat Visoun. Đa phần các nhà sư mới tu có tuổi đời rất trẻ, họ rất hồn nhiên và thân thiện. Tôi đã dành cả một buổi sáng trong trẻo và mát mẻ để ngồi chuyện vãn trên chiếc ghế giả gỗ trước cửa một căn nhà sinh hoạt, để tìm hiểu thêm về cuộc sống của những người bạn trong hành trình khám phá Luang Prabang.

Một nhà sư trẻ ở chùa Vat Sop Sickhram

Wat Aham

Wat Aham nằm liền kề bên chùa Wat Wisunarat, gần tới mức dường như không có ranh giới. Từ chùa bên này bước sang chùa bên kia chỉ cách nhau một chiếc cổng nhỏ đã nghiêng nghiêng vì thời gian và mưa nắng.

Wat Aham cuốn hút tôi không bởi vẻ huy hoàng của kiến trúc mà bởi cuộc sống của những người khoác áo cà sa. Một vị sư già dạo bước trên khoảng sân có hai chiếc cây cổ thụ mấy người ôm không xuể, màu áo vàng cam rực lên trong không gian xanh khiến tôi chững lại giật mình. Những cậu bé với nét mặt ngây thơ hồn nhiên đến mộc mạc cứ thoắt ẩn thoắt hiện trên ô cửa sổ bằng gỗ, tiếng nói tiếng cười làm xao động cả không gian vốn dĩ quá đỗi yên lành.

Chiều xuống.

Tôi bắt đầu chinh phục đỉnh Phousi, nơi được coi như điểm cao nhất ở Luang Prabang và là một vọng cảnh đài lý tưởng để đón hoàng hôn rơi trên dòng sông Mekong. Núi Phousi nằm đối diện với Bảo tàng Cung điện hoàng gia qua đường Sisavangvong. Trạm thu phí nằm lưng chừng vách núi với 20.000 kip/người. Những bậc thang liên tiếp nằm giữa một rừng cây đại cổ thụ đưa du khách lên tận chân That Chomsi - một đền tháp nằm cheo leo trên đỉnh núi.

That Chomsi

Từ nơi này nhìn xuống thấy Luang Prabang thật bình yên với bốn bề vách núi vây quanh, màu xanh của núi rừng, màu đỏ lô nhô của mái nhà, những con đường bé nhỏ thẳng băng, màu vàng lóng lánh của đền chùa, dòng Mekong hững hờ uốn mình về phía cuối trời.

Tôi ngồi giữa những người bạn không quen, chỉ là những kẻ gặp nhau vì chung đường thiên lý. Mặt trời xuống như quả cầu đỏ rực, khuất dần sau dải núi mờ xa…

Đêm bắt đầu phủ bóng đen xuống dòng sông ấy… Và tôi phải trở về…

Luang Prabang ký sự - Phần 1: Bình minh cố đô Luang Prabang