HT. Thích Lệ Trang thuyết giảng chuyên đề “Giáo nghĩa và Ứng dụng thực hành các Pháp Yết-ma” tại khóa Bồi dưỡng Luật học năm 2025

Ngày 14/9/2025, ngày thứ 5 của khóa Bồi dưỡng Luật học do Phân ban Ni giới Trung ương tổ chức, Hòa thượng Thích Lệ Trang - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Trưởng ban Trị sự GHPGVN TP.HCM đã quang lâm để truyền trao chuyên đề “Giáo nghĩa và ứng dụng thực hành các pháp Yết-ma” cho chư Ni tham dự. Nội dung thuyết giảng của Hòa thượng kết hợp giữa trình bày Kinh điển, Luật tắc và kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc trong tổ chức giới đàn, Yết-ma và Nghi lễ.

Yết-ma (S. karma; P. kamma) vốn có nghĩa là “tác pháp” hay “hoạt động” của Tăng đoàn. Trong Luật tạng, thuật ngữ này xuất hiện xuyên suốt để chỉ các nghi thức hành sự như truyền giới, bố-tát, tự tứ, xử lý tranh chấp… Vì vậy, Yết-ma không chỉ là nghi thức mà còn là biểu hiện sinh động của đời sống cộng trụ Tăng-già. Do vậy, người thực hiện phải nắm vững cả hình thức lẫn tinh thần, không dừng ở học thuộc nghi văn mà phải sống với tinh thần Giới – Định – Tuệ trong từng động tác.

Hòa thượng chia sẻ ba điểm cốt lõi giúp hành trì các pháp Yết-ma hiệu quả:

1. Hiểu đúng: Theo Luật Tứ phần và Luật Ma-ha Tăng-kỳ, Yết-ma được chia thành nhiều loại như đối thú, tăng pháp, biệt biệt…Người thực hành cần nắm vững phân loại và nội dung các pháp Yết-ma, từ đối thú, Tự tứ cho đến xử lý các trường hợp đặc biệt; đồng thời hiểu ý nghĩa nội tại của từng nghi thức.

2.Thực hành chuẩn mực: Người chủ lễ phải có oai nghi, kinh nghiệm và tâm bình đẳng, điều hòa đại chúng; từ cách xướng tán, thỉnh ý cho đến sắp xếp đạo tràng phải thể hiện được sự trang nghiêm, chánh tín.

3. Chuyển hóa đời sống:Mỗi vị Tăng Ni cần đưa giới luật và oai nghi vào từng việc nhỏ: cách ăn mặc, đi đứng, giao tiếp, lễ bái… để nghi lễ không chỉ diễn ra trên đàn tràng mà lan tỏa thành phong cách sống thanh tịnh.

Từ thực tế nhiều lần chứng minh, chủ trì các giới đàn lớn, Hòa thượng nhấn mạnh yếu tố “huấn luyện thực hành” quan trọng không kém phần truyền đạt lý thuyết. Mỗi buổi học là một dịp rèn luyện, giúp Tăng Ni trẻ tiếp xúc trực tiếp nghi trình, xử lý tình huống… Nhờ đó, khi về trú xứ, mỗi vị có thể tự tin đảm nhiệm công tác pháp chế, nghi lễ, duy trì sinh hoạt Tăng đoàn đúng pháp.

Đặc biệt, Hòa thượng liên hệ đến nguyên tắc “Tứ y cứ” trong Luật tạng: y pháp bất y nhân, y nghĩa bất y ngữ… để khuyến khích đại chúng nắm vững tinh thần hơn là chấp trước hình thức. Đây chính là điểm nối giữa truyền thống và hiện đại. Ngài khuyến tấn đại chúng gìn giữ tinh hoa nghi lễ cổ truyền, đồng thời khéo léo điều chỉnh những tập tục không còn phù hợp, tránh hình thức hư lệ. Yết-ma, theo Hòa thượng, không phải là “thủ tục” mà là “phương tiện chuyển hóa” giúp người thực hành trở về với giới thể thanh tịnh.

Hòa thượng cũng nhắc đến yếu tố nội tâm: “Nghi thức trang nghiêm xuất phát từ tâm trang nghiêm”. Người làm Yết-ma phải phát tâm thanh tịnh, hành trì với sự tỉnh thức, để từng tiếng chuông, tiếng mõ, tiếng khánh, từng câu kinh, câu kệ… trở thành năng lượng tu tập. Khi ấy, nghi lễ không chỉ là biểu hiện bên ngoài mà còn là dòng chảy nuôi dưỡng nội tâm, giúp duy trì mạng mạch Phật pháp.

Buổi giảng của Hòa thượng Thích Lệ Trang đã khép lại Khóa Bồi dưỡng Luật học 2025 do PBNG tổ chức tại chùa Quang Minh (p. Bình Phước). Khóa học không chỉ mang đến kiến thức mà còn truyền cảm hứng và khơi mở hướng đi mới cho thế hệ Ni giới hôm nay. Từ kiến thức uyên thâm đến trải nghiệm thực tiễn từ các vị Tôn túc Giáo thọ, các học viên đã tiếp nhận tất cả các bài học trong năm ngày qua như một cẩm nang quý giá, mở ra cái nhìn sâu sắc về Yết-ma nói riêng, về Giới Luật nói chung để có trách nhiệm giữ gìn nền tảng, sự thanh tịnh, hòa hợp, đoàn kết của Tăng Ni, góp phần củng cố niềm tin của hàng Phật tử và lan tỏa ánh sáng chánh pháp vào đời.

Buổi chiều là lễ bế mạc trong không khí vô cùng trang nghiêm, trọng thể. Theo kế hoạch đã định, Phân ban Ni giới Trung ương sẽ tiếp tục mở Lớp Bồi dưỡng Luật học cho Ni giới các tỉnh phía Bắc, diễn ra trong 5 ngày 22 - 26/10/2025 (nhằm 02 - 06/9 Ất Tỵ) tại chùa Tam Chúc, tỉnh Ninh Bình (Hà Nam cũ). Đây là hoạt động thường niên, khẳng định tâm nguyện duy trì và lan tỏa Giới – Luật, góp phần củng cố giới hạnh và tăng trưởng đạo lực cho Ni giới cả nước.